احتمالاً برای شما هم پیش آمده که بعد از یک دوره سرماخوردگی ساده یا آنفولانزا، با وجود اینکه تب و لرزتان قطع شده، هنوز احساس خستگی و کوفتگی در عضلاتتان دارید. انگار تمام بدنتان درد می‌کند و انجام کارهای روزمره هم سخت می‌شود. این درد عضلانی ناشی از عفونت، یک تجربه بسیار رایج است و خیلی از افراد، به‌خصوص ورزشکاران که به تغییرات بدنشان حساس‌تر هستند، آن را حس می‌کنند.
اما سوال اینجاست که دقیقاً چه اتفاقی در بدن ما می‌افتد که بعد از بهبودی از یک بیماری ویروسی، هنوز عضلاتمان درد می‌گیرند؟ و مهم‌تر از آن، چه زمانی باید نگران این درد عضلانی ناشی از عفونت باشیم و به دنبال کمک تخصصی بگردیم؟ در ادامه این مقاله، ما به زبان ساده به این سوالات پاسخ داده و بررسی می‌کنیم که چرا بدنمان بعد از یک بیماری ویروسی کوفته می‌شود و چه ارتباطی با آن دارد.
اگر علاوه بر درد عضلانی عمومی، دچار درد در ناحیه کتف هستید، پیشنهاد می‌کنیم مقاله جامع ما با عنوان “درمان کتف درد“ را نیز مطالعه کنید تا با روش‌های مختلف تسکین و درمان این نوع درد آشنا شوید.
علت درد عضلانی ناشی از عفونت های ویروسی چیست؟ (بررسی دقیق‌تر مکانیسم‌ها)
درد عضلانی ناشی از عفونت می‌تواند به دلایل مختلفی رخ دهد. در اینجا به بررسی دقیق‌تر این مکانیسم‌ها می‌پردازیم:
۱. نقش التهاب ناشی از سیستم ایمنی
وقتی یک ویروس وارد بدن می‌شود، سیستم ایمنی به سرعت وارد عمل می‌شود. این واکنش ایمنی شامل تولید مواد شیمیایی به نام سیتوکین‌ها است. این سیتوکین‌ها نقش مهمی در مبارزه با ویروس دارند اما می‌توانند باعث التهاب در سراسر بدن، از جمله عضلات شوند. این التهاب یکی از دلایل اصلی احساس درد عضلانی ناشی از عفونت و کوفتگی است. حتی پس از اینکه ویروس از بدن پاک می‌شود، اثرات این التهاب ممکن است مدتی باقی بماند و باعث تداوم درد شود.
۲. حمله مستقیم ویروس
در برخی عفونت‌های ویروسی، ویروس‌ها می‌توانند به طور مستقیم به بافت عضلانی حمله کنند. این حمله مستقیم می‌تواند منجر به آسیب سلولی و التهاب در عضلات شود که به آن میوزیت ویروسی می‌گویند. میوزیت ویروسی یکی از دلایل جدی‌تر درد عضلانی ناشی از عفونت است و می‌تواند با ضعف شدید عضلانی همراه باشد. اگرچه این وضعیت نسبتاً نادر است، اما باید به عنوان یکی از علل احتمالی درد عضلانی ناشی از عفونت در نظر گرفته شود.
۳. تأثیر خستگی و کم‌آبی
دوره بیماری ویروسی اغلب با خستگی شدید، کاهش اشتها و در نتیجه کم‌آبی بدن همراه است. کم‌آبی و عدم تعادل الکترولیت‌ها می‌توانند عملکرد عضلات را مختل کرده و باعث گرفتگی و درد عضلانی ناشی از عفونت شوند. حتی پس از بهبودی ظاهری، بدن ممکن است هنوز به زمان نیاز داشته باشد تا سطح مایعات و الکترولیت‌ها را به حالت عادی برگرداند و این می‌تواند در تداوم درد عضلانی ناشی از عفونت نقش داشته باشد.
۴. نقش کاهش فعالیت بدنی در تشدید درد
در طول بیماری، بیشتر افراد فعالیت بدنی خود را به حداقل می‌رسانند. این کم‌تحرکی می‌تواند منجر به ضعف عضلات و کاهش آستانه تحمل آن‌ها در برابر درد شود. وقتی فرد پس از بهبودی سعی می‌کند فعالیت‌های روزمره یا ورزشی خود را از سر بگیرد، ممکن است عضلات ضعیف‌شده بیشتر مستعد درد عضلانی ناشی از عفونت باشند.
درد عضلانی ناشی از عفونت‌های ویروسی چه شکلی است؟
درد عضلانی ناشی از عفونت می‌تواند طیف وسیعی از علائم را شامل شود. شناخت این علائم می‌تواند به تشخیص بهتر و زمان مراجعه به پزشک کمک کند:
- درد منتشر در بدن یا متمرکز در نواحی خاص: برخی افراد ممکن است احساس درد و کوفتگی را در تمام بدن خود تجربه کنند، در حالی که در برخی دیگر، درد عضلانی ناشی از عفونت در نواحی خاصی مانند عضلات پاها، بازوها، کمر یا گردن متمرکز باشد. این تمرکز درد می‌تواند بسته به نوع ویروس و واکنش فردی بدن متفاوت باشد.
- احساس خستگی و ضعف عضلانی همراه با درد: درد عضلانی ناشی از عفونت اغلب با احساس ضعف و خستگی عمومی همراه است. این ترکیب می‌تواند انجام ساده‌ترین فعالیت‌های روزمره را نیز دشوار کند و بر کیفیت زندگی فرد تأثیر بگذارد.
- سفتی و گرفتگی عضلات: عضلات ممکن است سفت و گرفته به نظر برسند و حرکت دادن آن‌ها با درد و محدودیت همراه باشد. این سفتی می‌تواند به ویژه در صبح‌ها یا پس از استراحت طولانی مدت بیشتر احساس شود و یکی از علائم آزاردهنده درد عضلانی ناشی از عفونت باشد.
- حساسیت به لمس (واکنش عضلات درگیر با درد): لمس کردن عضلات درگیر ممکن است بسیار دردناک باشد. این حساسیت به لمس نشان‌دهنده التهاب و تحریک در بافت عضلانی است.
- سایر علائم ویروسی: معمولاً دردهای عضلانی ناشی از عفونت همزمان با سایر علائم اصلی عفونت ویروسی مانند تب، سرفه، گلو درد، آبریزش بینی و سردرد شروع می‌شود و به تدریج با بهبود این علائم کاهش می‌یابد اما در برخی موارد، همانطور که گفته شد، ممکن است این درد برای مدت طولانی‌تری به عنوان یک علامت پس از عفونت باقی بماند.
نشانه‌های خطر در درد عضلانی ناشی از عفونت
در حالی که درد عضلانی ناشی از عفونت در بیشتر موارد موقتی و بی‌خطر است، شناخت علائم هشداردهنده می‌تواند از بروز مشکلات جدی‌تر جلوگیری کند. در صورت مشاهده هر یک از موارد زیر، حتماً به پزشک مراجعه کنید:
- درد عضلانی شدید و غیرقابل تحمل: اگر درد عضلانی به حدی شدید است که مانع انجام فعالیت‌های روزمره، خوابیدن یا حتی استراحت کردن شما می‌شود باید به پزشک مراجعه کنید.
- تداوم درد عضلانی برای مدت طولانی پس از بهبودی علائم ویروسی: اگر درد بعد از گذشت چند هفته از بهبودی سایر علائم عفونت ویروسی همچنان ادامه دارد یا حتی بدتر می‌شود، این می‌تواند نشانه‌ای از یک مشکل زمینه‌ای یا عوارض دیررس عفونت باشد.
- ضعف شدید عضلانی: اگر همراه با درد عضلانی ناشی از عفونت، احساس ضعف شدید در عضلات خود دارید و به سختی می‌توانید حرکت کنید یا اشیاء را بلند کنید، این می‌تواند نشانه‌ای از میوزیت یا سایر مشکلات عصبی-عضلانی باشد.
- مشکل در تنفس همراه با درد عضلانی (وضعیت اورژانسی): بروز مشکل در تنفس همزمان با درد عضلانی می‌تواند یک علامت جدی باشد و نیاز به توجه فوری پزشکی دارد.
- ادرار تیره (نشانه‌ای از آسیب عضلانی جدی): تغییر رنگ ادرار به قهوه‌ای تیره می‌تواند نشانه‌ای از رابدومیولیز باشد، یک وضعیت نادر اما جدی که در آن عضلات آسیب دیده مواد مضر را در خون آزاد می‌کنند. این وضعیت می‌تواند ناشی از عفونت‌های ویروسی و درد عضلانی ناشی از عفونت شدید باشد.
- تورم یا قرمزی در ناحیه درد (نشانه‌ای از عفونت ثانویه یا التهاب شدید): اگر ناحیه دردناک متورم، قرمز و گرم شده است، این می‌تواند نشانه‌ای از عفونت ثانویه یا التهاب شدید باشد که نیاز به بررسی دارد.
توجه به درد عضلانی ناشی از عفونت و اهمیت پیگیری
درد عضلانی ناشی از عفونت یک عارضه شایع پس از بیماری‌های ویروسی است و در بیشتر موارد به مرور زمان بهبود می‌یابد. با این حال، مهم است که به علائم بدن خود توجه کنید و در صورت تداوم، شدت یافتن یا بروز علائم هشداردهنده، پیگیری‌های لازم را انجام دهید.
متخصصان کلینیک درد روشن آماده‌اند تا در صورت نیاز، شما را در تشخیص و درمان درد یاری کنند تا بتوانید هرچه سریع‌تر به سلامتی کامل بازگردید. به یاد داشته باشید که توجه به سلامت و پیگیری مشکلات مداوم، کلید داشتن یک زندگی سالم و فعال است.
