شانه یخ زده، که با نام کپسولیت چسبنده نیز شناخته می‌شود، وضعیتی است که باعث درد و سفتی در مفصل شانه می‌شود. این امر می‌تواند حرکت دادن بازو و انجام کارهای روزمره را دشوار کند. این وضعیتی است که به تدریج ایجاد می‌شود و اغلب با گذشت زمان بدتر می‌شود و در نهایت بهبود می‌یابد. اصطلاح “یخ زده” به این دلیل استفاده می‌شود که هرچه درد بیشتری احساس کنید، احتمال استفاده از شانه کمتر می‌شود و منجر به افزایش سفتی می‌شود.
- مفصل شانه یک مفصل گوی و کاسه است که توسط یک بافت همبند قوی به نام کپسول شانه احاطه شده است.
- در شانه یخ زده، این کپسول ضخیم، سفت و ملتهب می‌شود.
- با گذشت زمان، نوارهایی از بافت اسکار به نام چسبندگی می‌توانند ایجاد شوند و ممکن است مایع سینوویال کمتری برای روانکاری مفصل وجود داشته باشد و در نتیجه محدودیت حرکتی بیشتر شود.
فروزن شولدر معمولاً طی سه مرحله پیشرفت می‌کند: مرحله “انجماد” (با افزایش درد و سفتی)، مرحله “یخ زده” (که ممکن است درد کاهش یابد اما سفتی باقی بماند) و مرحله “ذوب شدن” یا بهبودی (که در آن حرکت به تدریج بهبود می‌یابد). در حالی که علت دقیق آن به طور کامل مشخص نیست، عوامل خاصی خطر ابتلا به شانه یخ زده را افزایش می‌دهند، مانند بی‌حرکتی طولانی مدت، دیابت و سایر شرایط سلامتی. این بیماری در افراد میانسال، به ویژه زنان، شایع‌تر گزارش شده است.
تشخیص معمولاً شامل معاینه فیزیکی برای ارزیابی دامنه حرکتی و گاهی اوقات آزمایشات تصویربرداری مانند اشعه ایکس است. هدف از درمان کاهش درد و بهبود حرکت شانه از طریق روش‌هایی مانند مسکن‌ها، فیزیوتراپی و در برخی موارد، تزریق یا جراحی است.
درک آناتومی شانه
شانه یکی از مفاصل گوی و کاسه‌ای بدن است که دامنه حرکتی وسیعی دارد. این مفصل از سه استخوان تشکیل شده است: هومروس (استخوان بالای بازو) که سر آن بخش گوی مانند مفصل را تشکیل می‌دهد، کتف که حفره کاسه‌ای گلنوئید را برای جا گرفتن سر هومروس دارد، و ترقوه. دور این مفصل، کپسول شانه قرار دارد که بافتی قوی است و استخوان‌ها را کنار هم نگه می‌دارد. درون این کپسول، رباط‌هایی وجود دارند که هومروس را به گلنوئید متصل کرده و مایع سینوویال نیز مفصل را روان نگه می‌دارد.
در بیماری شانه یخ زده، کپسول شانه ضخیم، سفت و ملتهب می‌شود. این تغییرات باعث محدود شدن حرکت طبیعی شانه می‌گردد. التهاب کپسول عامل اصلی ایجاد درد و سفتی است. به دلیل درد، افراد کمتر از شانه خود استفاده می‌کنند و این کم‌تحرکی باعث ضخیم‌تر و سفت‌تر شدن کپسول می‌شود. همچنین، در این وضعیت بافت‌های چسبنده‌ای (چسبندگی‌ها) درون کپسول تشکیل می‌شوند که بیشتر دامنه حرکتی شانه را محدود می‌کنند.
علاوه بر این، میزان مایع سینوویال درون کپسول کاهش می‌یابد که روانکاری مفصل را کمتر کرده و حرکت آن را دشوارتر می‌کند. این تغییرات در کپسول، رباط‌ها و مایع سینوویال باعث ایجاد درد و محدودیت شدید در حرکت شانه یخ زده می‌شوند.
مراحل یخ زدگی شانه
یخ زدگی شانه معمولاً در سه مرحله پیشرفت می‌کند که هر مرحله ویژگی‌های خاصی از نظر درد، سفتی و مدت زمان دارد.
- مرحله “یخ زدن”: این مرحله آغاز بیماری است که با شروع درد و سفتی در شانه همراه است. درد به‌تدریج افزایش می‌یابد و ممکن است شب‌ها بیشتر شود. با افزایش درد، حرکت شانه محدودتر شده و بالا آوردن دست دشوار می‌شود. این مرحله بین ۶ هفته تا ۹ ماه طول می‌کشد.
- مرحله “یخ زده”: در این مرحله درد ممکن است نسبت به مرحله اول کاهش یابد، اما سفتی همچنان وجود دارد و حتی ممکن است بدتر شود. حرکت شانه بسیار سخت است و انجام کارهای روزمره مانند لباس پوشیدن یا شانه زدن به مشکل برمی‌خورد. این مرحله معمولاً ۲ تا ۱۲ ماه طول می‌کشد.
- مرحله “ذوب شدن”: در این مرحله، بهبود تدریجی در دامنه حرکتی شانه مشاهده می‌شود. درد و سفتی به‌تدریج کاهش می‌یابند و عملکرد شانه تقریباً به حالت طبیعی بازمی‌گردد. این مرحله ممکن است بین ۵ ماه تا ۲ سال طول بکشد.
| مرحله | مدت زمان | سطح درد | سطح سفتی | دامنه حرکتی |
|---|---|---|---|---|
| یخ زدن | ۶ هفته تا ۹ ماه | بالا، در حال افزایش | در حال افزایش | در حال کاهش |
| یخ زده | ۲ تا ۱۲ ماه | متوسط، ممکن است کاهش یابد | بالا | به شدت محدود |
| ذوب شدن | ۵ ماه تا ۲ سال | در حال کاهش | در حال کاهش | در حال افزایش |
توجه داشته باشید که این بازه‌های زمانی معمول هستند و ممکن است تجربه هر فرد متفاوت باشد.
علل و عوامل خطر شانه یخ زده
علت دقیق شانه یخ زده هنوز به‌طور کامل توسط محققان شناخته نشده است. این بیماری زمانی رخ می‌دهد که التهاب باعث ضخیم شدن و سفت شدن کپسول مفصل شانه می‌شود. با این حال، عوامل مختلفی وجود دارند که احتمال ابتلا به شانه یخ زده را افزایش می‌دهند.
سن: شانه یخ زده معمولاً بزرگسالان بین ۴۰ تا ۶۰ سال را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
جنسیت: این وضعیت در زنان شایع‌تر از مردان است.
کاهش تحرک یا بی‌حرکتی: بی‌حرکتی طولانی‌مدت یا کاهش تحرک شانه یک عامل خطر مهم است که می‌تواند پس از آسیب شانه، جراحی یا سکته مغزی رخ دهد. هر موقعیتی که نیاز به ثابت نگه داشتن شانه داشته باشد، مانند استفاده از آویز شانه، بریس یا بانداژ، خطر را افزایش می‌دهد. آسیب‌هایی مانند صدمه به روتاتور کاف یا شکستگی بازو نیز می‌توانند به کاهش حرکت شانه منجر شوند و خطر ابتلا به شانه یخ زده را بالا ببرند.
دیابت: دیابت یک عامل خطر مهم است و بین ۱۰٪ تا ۲۰٪ افراد دیابتی دچار شانه یخ زده می‌شوند. دلایل این ارتباط به‌طور کامل روشن نیست، اما احتمال می‌رود که دیابت باعث تغییرات در بافت‌ها شود که آنها را به التهاب و سفتی حساس‌تر می‌کند. افراد مبتلا به دیابت ممکن است سفتی بیشتری تجربه کنند و در مرحله یخ زده برای مدت طولانی‌تری باقی بمانند.
بیماری‌های دیگر: برخی بیماری‌های پزشکی می‌توانند خطر ابتلا به شانه یخ زده را افزایش دهند، از جمله:
- هیپوتیروئیدیسم (کم‌کاری تیروئید)
- هایپرتیروئیدیسم (پرکاری تیروئید)
- بیماری پارکینسون
- بیماری‌های قلبی یا بیماری‌های عروقی
- سکته مغزی
- بیماری‌های خودایمنی
محققان هنوز نمی‌دانند که چرا این بیماری‌ها و شرایط باعث افزایش خطر شانه یخ زده می‌شوند.
آسیب‌های شانه: هر نوع آسیب به شانه می‌تواند خطر ابتلا به شانه یخ زده را افزایش دهد. برای مثال، پاره شدن روتاتور کاف یا شکستگی‌های شانه، ترقوه یا بازو می‌توانند باعث بی‌حرکتی شوند که در نهایت منجر به شانه یخ زده می‌شود.
کاهش حرکت به دلیل التهاب: التهاب در شانه، مانند تاندونیت روتاتور کاف یا بورسیت، نیز می‌تواند خطر ابتلا به شانه یخ زده را افزایش دهد. این شرایط می‌توانند درد ایجاد کرده و دامنه حرکتی شانه را محدود کنند که در نتیجه به ضخیم شدن و سفت شدن کپسول شانه منجر می‌شود.
انواع شانه یخ زده
- شانه یخ زده اولیه (ایدیوپاتیک)
این نوع شانه یخ زده علتی واضح ندارد و به‌طور خودبه‌خود بروز می‌کند. در این حالت، بیماری بدون آسیب، جراحی یا بیماری زمینه‌ای خاصی ایجاد می‌شود و دلایل دقیق آن هنوز مشخص نیست. ممکن است سیستم ایمنی بدن نقش داشته باشد. - شانه یخ زده ثانویه
این نوع شانه یخ زده به دلیل یک بیماری یا رویداد زمینه‌ای ایجاد می‌شود. این بیماری می‌تواند به دنبال آسیب شانه، جراحی، یا بیماری سیستمیک رخ دهد. عوامل شناخته‌شده شامل دیابت، مشکلات تیروئیدی، بیماری‌های قلبی، پارکینسون، سکته مغزی، آسیب‌های روتاتور کاف و جراحی‌های شانه یا سینه هستند. در این موارد، مهم است که هم شانه یخ زده و هم علت زمینه‌ای آن درمان شوند تا بهترین نتیجه حاصل گردد.
شناخت این علل و عوامل خطر می‌تواند به شناسایی افرادی که بیشتر در معرض ابتلا به یخ زدگی شانه هستند کمک کند و راهکارهای پیشگیری و درمانی را راهنمایی کند.
علائم شانه یخ زده
علائم اصلی شانه یخ زده شامل درد و سفتی است که به تدریج حرکت مفصل شانه را محدود می‌کند. این علائم معمولاً به آرامی شروع می‌شوند و به مرور زمان بدتر می‌شوند. این بیماری به “شانه یخ زده” معروف است زیرا هرچه درد بیشتر می‌شود، احتمال استفاده از شانه کمتر می‌شود که در نتیجه باعث سفت شدن کپسول شانه می‌شود. این عدم استفاده از شانه، حرکت را محدودتر کرده و شانه را مانند یک تکه یخ ثابت می‌کند.
- درد:
- درد شانه یخ زده معمولاً به‌عنوان درد کدر یا خفیف توصیف می‌شود.
- این درد معمولاً در یک شانه احساس می‌شود، و ممکن است در عضلات شانه که دور بازو قرار دارند و همچنین در بالای بازو نیز احساس شود.
- درد ممکن است ابتدا خفیف باشد، اما به‌تدریج افزایش می‌یابد، به ویژه در مرحله “یخ زدن” بیماری.
- یکی از ویژگی‌های اصلی درد این است که معمولاً در شب بدتر می‌شود که می‌تواند خواب را مختل کند. این درد شبانه می‌تواند پیدا کردن وضعیت راحت برای خوابیدن را سخت کند.
- درد معمولاً با حرکت شانه بدتر می‌شود، بنابراین هرچه بیشتر از شانه استفاده کنید، احتمالاً درد بیشتری احساس خواهید کرد.
- سفتی و محدودیت در دامنه حرکت:
- کاهش دامنه حرکت یکی از علائم بارز شانه یخ زده است.
- سفتی به‌تدریج افزایش می‌یابد و حرکت شانه را سخت یا غیرممکن می‌کند.
- مفصل شانه به‌طور فزاینده‌ای در تمامی جهات، از جمله بلند کردن بازو، دسترسی به پشت بدن یا چرخاندن شانه، سخت می‌شود.
- این محدودیت دامنه حرکت، انجام فعالیت‌های ساده روزمره را دشوار می‌کند.
- به‌مرور زمان، دامنه حرکت بیشتر محدود می‌شود و شانه احساس سفتی بیشتری می‌کند، زیرا کپسول اطراف مفصل ضخیم، سفت و ملتهب می‌شود.
- بدتر شدن درد با استفاده: با پیشرفت بیماری، درد شانه یخ زده معمولاً با استفاده از شانه بدتر می‌شود. این می‌تواند باعث شود که فرد از حرکت دادن شانه خود پرهیز کند که در نتیجه باعث افزایش سفتی و کاهش دامنه حرکت می‌شود.
تشخیص شانه یخ زده
تشخیص شانه یخ زده معمولاً با ارزیابی دقیق آغاز می‌شود که شامل بررسی علائم بیمار، مرور تاریخچه پزشکی و انجام معاینه فیزیکی جامع است.
- بررسی علائم و تاریخچه پزشکی:
- پزشک از بیمار در مورد شروع، محل و شدت درد سوال می‌کند.
- آنها همچنین در مورد پیشرفت سفتی و هرگونه محدودیت در حرکت و تأثیر آن بر زندگی روزمره بیمار جویا می‌شوند.
- پزشک تاریخچه پزشکی بیمار را بررسی کرده تا عوامل خطر مانند آسیب‌های قبلی شانه، جراحی‌ها یا بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت، مشکلات تیروئیدی، بیماری قلبی یا سکته مغزی را شناسایی کند.
- این تاریخچه به تعیین اینکه آیا این وضعیت اولیه است یا ثانویه کمک می‌کند.
- معاینه فیزیکی:
- معاینه فیزیکی برای تشخیص شانه یخ زده ضروری است.
- این معاینه شامل ارزیابی دامنه حرکت فعال و غیرفعال است.
- دامنه حرکت فعال زمانی است که بیمار شانه خود را به‌طور خودکار حرکت می‌دهد. پزشک می‌بیند که بیمار می‌تواند شانه را در جهات مختلف چقدر حرکت دهد. این ارزیابی نواحی با حرکت محدود را شناسایی می‌کند.
- دامنه حرکت غیرفعال زمانی است که پزشک دست بیمار را برای او حرکت می‌دهد. پزشک دست بیمار را در جهات مختلف حرکت می‌دهد تا انعطاف‌پذیری و محدودیت‌های مفصل شانه را ارزیابی کند.
- مقایسه دامنه‌های حرکت فعال و غیرفعال:
- افراد مبتلا به شانه یخ زده معمولاً دامنه حرکت محدود در هر دو حرکت فعال و غیرفعال دارند.
- یافته اصلی این است که محدودیت‌های دامنه حرکت غیرفعال مشابه یا حتی بیشتر از محدودیت‌های دامنه حرکت فعال است. این مقایسه به تمایز شانه یخ زده از سایر شرایط شانه که ممکن است الگوهای متفاوتی از محدودیت حرکت داشته باشند کمک می‌کند.
- این مقایسه برای تأیید تشخیص شانه یخ زده ضروری است زیرا کمک می‌کند تا مشخص شود که محدودیت‌ها ناشی از درد، ضعف یا سفتی مکانیکی است.
- آزمایش تزریق:
- در برخی موارد، پزشک ممکن است آزمایش تزریق انجام دهد تا دامنه حرکت را دقیق‌تر ارزیابی کند.
- این آزمایش شامل تزریق بی‌حسی موضعی به مفصل شانه است.
- با کاهش موقت درد، تزریق می‌تواند به پزشک کمک کند تا دامنه حرکت غیرفعال را دقیق‌تر ارزیابی کند و تفاوت بین محدودیت‌های ناشی از درد و سفتی مکانیکی واقعی را تشخیص دهد.
- آزمایش‌های تصویربرداری:
- در حالی که معاینه فیزیکی معمولاً برای تشخیص شانه یخ زده کافی است، آزمایش‌های تصویربرداری ممکن است برای رد سایر شرایط استفاده شوند.
- رادیوگرافی (X-ray) معمولاً برای اطمینان از اینکه علت علائم مربوط به مشکلات دیگری مانند آرتریت، شکستگی‌ها یا ناهنجاری‌های استخوانی شانه نیست، تجویز می‌شود.
- آزمایش‌های تصویربرداری پیشرفته، مانند MRI یا سونوگرافی همیشه برای تشخیص شانه یخ زده ضروری نیستند، اما ممکن است اگر پزشک به مشکلات دیگری مانند پارگی روتاتور کاف یا آسیب‌های بافت نرم مشکوک باشد، درخواست شوند.
- MRI تصاویری دقیق از بافت‌های نرم فراهم می‌آورد که می‌تواند به شناسایی التهاب، ضخیم شدن یا زخم کپسول شانه کمک کند.
- سونوگرافی برای ارزیابی بافت‌های نرم اطراف مفصل شانه مفید است و می‌تواند به شناسایی مشکلات با تاندون‌ها یا بورس‌ها کمک کند و برای بررسی التهاب نیز مفید است.
فرایند تشخیص شامل بررسی دقیق علائم، یافته‌های معاینه فیزیکی و نتایج تصویربرداری (در صورت لزوم) برای تأیید تشخیص شانه یخ زده و رد علل دیگر درد و سفتی شانه است.
گزینه‌های درمان شانه یخ زده چیست ؟
هدف اصلی درمان شانه یخ‌زده، کاهش درد و بازگرداندن تحرک شانه است. درمان معمولاً با روش‌های غیرجراحی شروع می‌شود و تنها در صورتی که این روش‌ها مؤثر نباشند، گزینه‌های جراحی در نظر گرفته می‌شوند. حتی بدون درمان، شانه یخ‌زده معمولاً به تدریج بهبود می‌یابد، هرچند که این فرآیند ممکن است زمان‌بر باشد.
درمان‌های غیرجراحی
درمان‌های غیرجراحی معمولاً اولین روش برای مدیریت شانه یخ‌زده هستند که هدف آنها کاهش درد و بهبود عملکرد شانه است.
کاهش درد
- کمپرس گرم و سرد: استفاده از کمپرس‌های گرم یا سرد بر روی شانه آسیب‌دیده به کاهش درد و تورم کمک می‌کند. گرما موجب افزایش جریان خون به منطقه آسیب‌دیده، شل شدن عضلات و کاهش سفتی می‌شود. این روش‌ها شامل استفاده از حوله‌های گرم، پدهای حرارتی یا دوش‌های گرم است که معمولاً برای ۱۵ تا ۲۰ دقیقه استفاده می‌شود. کمپرس سرد، مانند بسته‌های یخ پیچیده‌شده در حوله، به بی‌حس کردن منطقه کمک کرده و درد و تورم را کاهش می‌دهد. کمپرس سرد باید حداکثر برای ۲۰ دقیقه و هر ۲ تا ۴ ساعت یک‌بار استفاده شود. استفاده از ترکیب گرما و سرما نیز می‌تواند مؤثر باشد.
- داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) و استامینوفن (پاراستامول) بدون نسخه: داروهای مسکن بدون نسخه مانند ایبوپروفن (Advil®، Motrin®)، آسپرین یا استامینوفن (Tylenol®) برای درد خفیف تا متوسط استفاده می‌شوند. NSAIDها به کاهش درد و التهاب کمک می‌کنند، در حالی که استامینوفن برای تسکین درد مفید است، اما ضد التهاب نیست. باید توجه داشت که استفاده طولانی‌مدت از NSAIDها ممکن است عوارض جانبی مانند ناراحتی معده یا افزایش خطر خونریزی ایجاد کند، بنابراین مهم است که دوز توصیه‌شده را رعایت کرده و در صورت ادامه درد، با پزشک مشورت کنید.
- داروهای مسکن و ضد التهاب تجویزی: اگر داروهای بدون نسخه مؤثر نباشند، پزشک ممکن است داروهای ضد التهاب قوی‌تر یا مسکن‌های دیگر تجویز کند. این داروها باید تحت نظر پزشک مصرف شوند.
- تزریقات کورتیکواستروئید: کورتیکواستروئیدها داروهای ضد التهاب قوی هستند که می‌توانند مستقیماً به مفصل شانه تزریق شوند تا درد را کاهش دهند و دامنه حرکتی را بهبود بخشند. این تزریقات به‌ویژه در مرحله “یخ‌زدگی” که درد و التهاب در بدترین حالت خود هستند، مفیدند. این تزریقات معمولاً شامل ترکیبی از کورتیکواستروئید و بی‌حس‌کننده موضعی است. هرچند این تزریقات مؤثر هستند، اما معمولاً به‌عنوان یک روش موقتی برای مدیریت درد و تسهیل فیزیوتراپی به‌کار می‌روند.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی بخش اصلی درمان شانه یخ‌زده است که بر بازگرداندن حرکت و قدرت به شانه آسیب‌دیده تمرکز دارد. یک فیزیوتراپیست برنامه‌ای شخصی‌سازی‌شده برای بیمار تدوین می‌کند.
- تمرینات کششی و دامنه حرکتی: فیزیوتراپیست به بیمار تمرینات کششی و دامنه حرکتی خاصی آموزش می‌دهد که به تدریج انعطاف‌پذیری کپسول شانه و عضلات اطراف آن را بهبود می‌بخشد. این تمرینات به آرامی بافت‌های سفت شده را کشیده و دامنه حرکتی شانه را افزایش می‌دهند. تمرینات معمول شامل کشش‌های پاندولی، رسیدن به طرف بدن، کشش با حوله و چرخش‌های داخلی و خارجی هستند.
- برنامه‌های تمرینی خانگی: بسیاری از ارائه‌دهندگان خدمات درمانی تمریناتی را به بیماران می‌آموزند که می‌توانند در خانه انجام دهند تا جلسات فیزیوتراپی را تکمیل کنند. استمرار در انجام تمرینات در جلسات درمانی و به‌ویژه در برنامه‌های خانگی برای موفقیت درمان بسیار مهم است.
- تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست (TENS): TENS از یک دستگاه کوچک برای ارسال جریان‌های الکتریکی با ولتاژ کم به منطقه آسیب‌دیده استفاده می‌کند. این جریان‌ها به کاهش درد کمک می‌کنند و ممکن است از طریق مسدود کردن پیام‌های عصبی یا تحریک ترشح مسکن‌های طبیعی بدن (اندورفین‌ها) عمل کنند. دستگاه TENS به پدهای چسبی متصل می‌شود که روی پوست نزدیک مسیرهای عصبی قرار می‌گیرند. TENS معمولاً توسط متخصصان انجام می‌شود، اما دستگاه‌هایی برای استفاده خانگی نیز در دسترس هستند، البته قبل از استفاده باید با پزشک مشورت شود.
- آب‌درمانی: آب‌درمانی، که به آن فیزیوتراپی آبی نیز گفته می‌شود، شامل انجام تمرینات در آب گرم برای کاهش درد و بهبود تحرک شانه است. گرمای آب به شل شدن عضلات و کاهش سفتی کمک می‌کند و حرکت شانه را راحت‌تر و کمتر دردناک می‌سازد. انواع مختلفی از آب‌درمانی، مانند آب‌درمانی گرم، سرد یا درمان متناوب آب گرم و سرد، می‌توانند مفید باشند.
درمان‌های دیگر
- طب سوزنی: طب سوزنی شامل وارد کردن سوزن‌های نازک به نقاط خاص بدن است. این روش به بهبود جریان خون و کاهش درد کمک می‌کند و می‌تواند به‌عنوان یک درمان تکمیلی برای تسکین درد استفاده شود.
- آب‌اکسیژن درمانی: این درمان شامل تزریق گاز اوزون به ناحیه دردناک برای کاهش التهاب و درد است.
- فشار مفصل یا هیدرودلاتاسیون: این روش شامل تزریق آب استریل به کپسول شانه برای کشش آن و بهبود تحرک است. این روش معمولاً توسط رادیولوژیست انجام می‌شود.
- دستکاری تحت بیهوشی: اگر درمان‌های غیرجراحی پس از یک سال بهبودی نداشته باشند، ممکن است دستکاری تحت بیهوشی پیشنهاد شود. در این روش، بیمار تحت بیهوشی قرار می‌گیرد و پزشک با حرکت‌های اجباری شانه، کپسول مفصل را کشش یا پاره می‌کند تا دامنه حرکتی افزایش یابد. این روش ممکن است باعث بهبود سریع حرکت شانه شود، اما با درد و التهاب بعد از عمل همراه است.
- ماساژ درمانی: ماساژ درمانی می‌تواند به کاهش تنش عضلات اطراف شانه، افزایش جریان خون و کاهش سفتی کمک کند. این روش به تسکین درد و ایجاد آرامش کمک می‌کند.
- استفاده از پمادهای موضعی: پمادهای موضعی حاوی مواد ضد التهابی یا مسکن مانند ایبوپروفن یا کتوپروفن می‌توانند درد و التهاب شانه را کاهش دهند. همچنین برخی پمادهای گیاهی مانند آرنیکا یا کپسایسین ممکن است برای تسکین درد استفاده شوند.
- درمان‌های طب سنتی: برخی درمان‌های طب سنتی مانند حجامت یا داروهای گیاهی ممکن است برای تسکین علائم شانه یخ‌زده استفاده شوند. هرچند اثربخشی این درمان‌ها همیشه به اثبات نرسیده است، توصیه می‌شود قبل از استفاده با پزشک مشورت شود.
درمان‌های جراحی (کمتر معمول)
جراحی معمولاً به‌عنوان آخرین گزینه درمان در نظر گرفته می‌شود، فقط زمانی که درمان‌های غیرجراحی مؤثر نباشند.
- جراحی آرتروسکوپی (آزادسازی کپسولی): در صورتی که درمان‌های غیرجراحی کمک‌کننده نباشند، جراحی آرتروسکوپی ممکن است توصیه شود. در این روش، برش‌های کوچکی اطراف شانه ایجاد شده و ابزارهایی وارد مفصل می‌شوند تا قسمت‌های سفت شده کپسول شانه بریده شود و حرکت بهبود یابد. این روش جراحی کم‌تهاجمی است که با استفاده از دوربین و ابزارهای کوچک انجام می‌شود.
- ترکیب دستکاری و جراحی آرتروسکوپی: بسیاری از ارائه‌دهندگان درمانی از ترکیب دستکاری تحت بیهوشی و جراحی آرتروسکوپی برای دستیابی به نتایج بهتر استفاده می‌کنند.
انتخاب درمان بستگی به وضعیت فرد، شدت علائم و پاسخ به درمان‌های قبلی دارد. در بیشتر موارد شانه یخ‌زده می‌توان با روش‌های غیرجراحی به‌طور مؤثر درمان کرد، و جراحی تنها برای کسانی که به این درمان‌ها پاسخ نمی‌دهند، در نظر گرفته می‌شود. مهم است که افراد مبتلا به شانه یخ‌زده با پزشک خود مشورت کنند تا برنامه درمانی مناسب تدوین شود.
نتیجه‌گیری
شانه یخ‌زده، یا کپسولیت چسبنده، یک بیماری است که با درد و سفتی در مفصل شانه همراه است و می‌تواند تأثیر زیادی بر روی کیفیت زندگی روزمره بگذارد. در حالی که علت دقیق شانه یخ‌زده همیشه واضح نیست، مشخص است که ثابت نگه داشتن طولانی‌مدت شانه می‌تواند خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهد. این وضعیت معمولاً از سه مرحله عبور می‌کند: فریز شدن، یخ‌زدگی، و آب شدن که هر کدام ویژگی‌های خاص خود را دارند. هدف از درمان کاهش درد و بازگرداندن دامنه حرکتی است و رویکرد درمانی بسته به مرحله و شدت بیماری متفاوت است.
نکات کلیدی برای توجه:
- درمان‌های غیرجراحی رویکرد اصلی هستند: این درمان‌ها شامل تکنیک‌های مدیریت درد مانند کمپرس‌های گرم و سرد، داروهای بدون نسخه و تجویزی، و تزریقات کورتیکواستروئید می‌باشند.
- فیزیوتراپی اساسی است: یک برنامه فیزیوتراپی شخصی‌سازی‌شده برای بهبود انعطاف‌پذیری و قدرت شانه از طریق تمرینات کششی، دامنه حرکتی و برنامه‌های تمرینی خانگی ضروری است.
- درمان‌های دیگر مزایای تکمیلی دارند: این درمان‌ها شامل TENS، آب‌درمانی، طب سوزنی، درمان اوزون، فشار مفصل، ماساژ درمانی، پمادهای موضعی و رویکردهای طب سنتی می‌باشند.
- جراحی گزینه نادر است: اگر درمان‌های غیرجراحی مؤثر نباشند، جراحی آرتروسکوپی ممکن است به‌عنوان روشی برای آزادسازی کپسول شانه و بازگرداندن حرکت در نظر گرفته شود.
- مداخله زودهنگام کلیدی است: شروع درمان زودهنگام پس از آسیب شانه یا زمانی که حرکت دردناک می‌شود می‌تواند خطر شانه یخ‌زده را کاهش دهد.
منابع
۱٫ American Academy of Orthopaedic Surgeons. Frozen shoulder
2. Cleveland Clinic. Frozen Shoulder
3. Mayo Clinic. Frozen shoulder – Symptoms and causes.
